NEWROZA “CİVAKA KURD Lİ ALMANYA” Û XELATA MUNZUR ÇEMÎ
Îbrahîmê Xaşxaşe
„Civaka Kurd Li Almanya“ (Civaka Kurdan ê Almanya / Kurdische Gemeinde Deutscland-KGD) dezgeyêde kurdanê Almanya wa.
Xeylê şaristananê Almanya de şaxê xo estê. Civaka kurd li Almanya dîaspora de seba heqanê kurdan karê kulturî û dîplomasî kena.
Heto bîn de, kesê ke seba rawerşîyayîşe ziwan, kultur û edebîyatê kurdan xebetîyê û xizmete kerda wazeno ke pîştî bido înan.
Merdim şîkîno vajo çiqas tayê kemasîyê xo estbê kî KGD xeylê karane hêcayan keno û bi nê halê xo kî seba şarê kurdî dezgehêde muhîm o. KGD yî emser 21.03.2019 de seba fîrazkerdişê Newroze, paytextê Almanya Berlin de û ede keyeyê Eyaletê Nordrhein-Westfalen de kombîyayîşê amade kerd. Xeylê polîtîkvan, temsîlkarê dezgeyan û hunermendî, nê kombîyayîşî de amade bîbî.
Bi rastî program kî xeylê dewlemend bî.
Programî, sahatê 19.00 de bi muzikê hunermenda operaya kurdî Pervîn Çakar xanime dest pêkerd. Eserê Pervin xanime yê bi kirmanckî “Derdanê xo, xo de roşanî”, meymanan ser o tesîrêde rind viraşt.
Bi rastî, seba ke mi raya verên bi kurdkî (kurmanckî- kirmanckî) goşdarîya opera kerde, ez hem zaf bîya mutesîr hem kî şa bîyane. Çi zurî bikerî çimanê mi ra hesîrî rijîyayî seneyê mi ser. Xwezîla mi ke mi ewro opera de ziwanê dakila xo heşna, xwezîla mi ke, na roja newroza muqadesê de nîya candar/zindî goşdarîya Opereya kurdkî kerdene bîye nesîbe mi.
Sahatê 19.10 de Sekreterê Pêroyî yê Civaka Kurd Li Almanya birêz Cahît Basarî meymanê xo selam kerdî û temsîlkarê Hukmatê Nordrhein-Westfalen Dr. Domînîk Fanatîco silayna mîkrofon. Birêz Dr. Domînîkî, qesê kerdena xo de balê meymanan anit polîtîka rojane, rewşa kurdan ser.
Dima serekê Civaka Kurd Li Almanya-KGDyî birêz Alî Ertan Toprak ame sahne. Birêz Alî Ertanî kî qeseykerdişê xo de balê meymanan ante bi polîtîka rojene û newê de dîzaynkerdişê rojhelatê mîyanneweyî û bi taybetî kî rewşa kurdan ser.Alî Ertanî ra dime dore amê serokwezîrê eyaletê Nieder Sachsenî Herbert Schmalstîeg î. Dostê kurdan o hêca birêz Herbert Schmalstîeg î bi taybetî qalê polîtakaya Tirkîya hemberê Kurdan kerd û bi nimûneyanê balkeşan hukmatê Tirkiya reyna teşîr kerd. La Dr. Herbert bi naye nêmend, sîyasetê Ewropa û dewleta xo Almanya ser o kî vindet, zaf eşkera ê kî kirîtîk kerdî. No derheq de vateyê ey bi kilmekîye „Ewropa qeseykerdiş de Tirkîya rexne kenê la pratîk de hiç gamê nêerzenê, ser o kî destek danê Hukmatê Ankara,“ bî.
Dima temsîlkarane Partîyan bi dore raye û rêça întegrasyonî ser o vindetî, hevî û waştişê xo ardî re ziwan.
Sahatê 19.40 de ebe sînevîzyonî resmê resmviraştoxo kurd Hasan Hûseyin Deveci amayî musnayene. Sînevîzyonî kî meymanan mîyan de xêlî alaqa dîye. Bi raştî kî ma temsîlkar û endamê Înstîtutê Ziwan û Kulturê Kirmancî -IKK.e.v. Berlîn î, seba ke awankerdox, emegdar û endamê Înstîtutê ma xelatê geno, zaf bi kelêcan bîme. Çimê ma sahne de bî, endî wext amaybî Sahate 20.25 deqîqî derbazbîyêne ke, îdarekerdoxanê KGD ra Mehmet Tanriverdî ame sahne û qalê heyat û xebatê nuştox Munzur Çemî kerd û silayîye dê kek Munzurî ke, şêro sahne.
Mamoste Munzur Çemî sahne de seba ke KGD minasîbe xelatê dîyo, hîsê xo ardî ra ziwan û bi na wesîla rewşa kurdan sera qesê kerd. Qesê kerdîşê xo de “ Ewro ez di sebeban ra zaf bextewara. Sebebo jûyêmîn, KGD ra xelatê guretêna mina, sebebo diyêmîn kî na newrozê de kî kurdî hewlerde, Amed de, Silemanîyê de, bi kilmekî her hetê kurdîstanî de payan sera bî, ayê ra kî ez zaf bîyane bextewar “ vat û balê mêymanan anit muhîmîya mîllî fîkrîyayîş û jûbîyayîna kurdan ser. Bi raştî na qesêkerdêna Munzur Çemî meymanan mîyan de tesîrê de hîsdarê viraştê.
Zanîno, tarîxê ma kurdan hetê serdestan ra nusîyo. Ma kurdî, çar parçe kurdîstan de bine hukmê asîmîlasyonî de çi hêfke heq û heqîqatê xo ra zaf durî kewtîbîme. Bi kilmekî, asîmîlasyonî ma serde henî tesîre de xedar viraştî bî ke, mezgê ma bîbî wêran ayê ra ma mîllî fîkrayîş û pîya hereket kerdîşî ra qederî, parçe, parçe hereket kerdene. Bi vatîşê de bîn, seba ke ma kurdan çar parçeyanê kurdîstanî de pîya hereket nêkerd, xêlî berdelî dayî. Seba ke pîya hereket bikerene xêlî roşnvîr , entelektûel û welatperweranê kurdan destberê xo ra çi ame kerde.
Îşte ê welatperwer, roşnvîr û entelektûelanê ma ra jû yî kî Mamoste Munzur Çem o.
Mamoste Munzur Çemî, seba ke xizmeta ziwan, kultur û kar û gureyê bînî, zerîya ma ya belê de cayê xo girewto. M. Çemî, cuyê xo de verba asîmîlasyonî, verba zulmî û bêbextîye tîmûtîm mucadele kerdo. Gino war ro , waşto ra, zulum û surgin dîyo labelê qet xizmeta miletê xo ra peyser nêmendo, hemberê kolonyalîstan xoverdayîş ra peyser nêmendo.
Komîta Rayeraberdişî yê Înstîtutê Ziwan û Kulturê Kirmancî-ÎKK Berlin, seba na xelate reyna keyfweşîya xo ana ra ziwan û Munzur Çemî pîroz kena.