Page 11 - yarsani kame_2
P. 11
-Ti wazenî derheqê Defteranê yarsanan de ma rê se vajî?
-Goreyê mi, nê metnê ke sey Defterî name benê û îthafê her dewrêk û
şexsîyetêk benê, çimeyanê tewr muhîman yê edebîyatê dînî yê kurdkî ra
yê. Nê “kilam” yan kî şîîrê ke goreyê yarsanan, seserra dîyina hîcrîye de,
bi hawayêde fekkî vajîyayê, dewrê Sultan Sehakî de bi emrê Sultanî hetê
Pîr Mûsî ra arê bîyê û nusîyayê. Helbet tesbîtkerdişê tarîxê nê metnan
çetin o. La goreyê mi çîyo muhîm o yo ke şarî mîyan de qebul bîyo ke nê
metnî ê dewrî ra yê û fonksîyonê înan esto. Nuştişê nê metnanê, ke leteyê
zêdeyê înan hema sey destnuşeyî estê, heta Dewrê Seyîd Birakeyî dewam
û kerdo û bi no hawa lîteraturêde dînî yê çend hezar rîpelan peyda bîyo.
Ziwanê nê metnan zafane lehçeya hewramî ya kurdkî ya. La zaf tayê bibo
kî, kilamê bi soranî yan kî fariskî kî estê.
-Goreyê to mabênê elewîtîya kurdanê Dêrsimî û yarsanan de eleqeyêk
esto? Na babete ser o fîkrê to çi yo?
-No persêde zaf teknîk o. Goreyê mi eleqeyêde organîk esto. Helbet no
fîkrê mino şexsî yo. Destê mi de hema doneyê tarîxî çin ê, bi temamî hîsî
yo. Helbet mi ke va elewîyîye, meqsedê mi elewîyîya kurdan a. Çike
goreyê mi, elewîyîya kurd û tirkan yew hesibnayene rast nîyo. Eleqeyêk
esto. Ez ney rîyê sîstemê bawerîye, unsuranê kulturî, ziwanî, ayînan,
sîstemê xanedan-ocaxî û heta pîrozîya (bimbarekîya) muzîkî ûsn ra vana.
Ancîna ma vînenîme ke metnanê yarsanan de dewranê cîya-cîyayan de
nameyê Hacî Bektaşî vêreno ra. Esasen seba muqayesekerdene destê ma
de doneyê bawerîye estê, la ganî merdim eleqeyê tarîxî tesbît bikero. Seba
ney kî, ganî tarîxê kurdano ke zafê ci tarî de mendo ser o cigêrayîşî bêrê
kerdene. No karêde çetin o.
Fotograf 9: Yarsanêdo kokim keleyê xo ustuna tekkeyê Heyderî ra birneno
11